پیام‌آوران پیام پیامبر باشیم
تاریخ انتشار: ۱۸ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۶۲۳۵۳
اولین نشست از سلسله نشست‌های فرهنگی هفته وحدت به موضوع «رمان امروز، آموزه‌ها و زندگی پیامبر اکرم (ص)» پرداخت و رمان «پیامبر بی‌معجزه» به قلم محمدعلی رکنی، با حضور نویسنده اثر و محمدرضا شرفی‌خبوشان، منتقد ادبی یکشنبه (۱۷ مهرماه) در «تکیه کتاب» خانه کتاب و ادبیات ایران نقد و بررسی شد.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، محمدرضا شرفی‌خبوشان درباره رمان‌هایی که با محوریت حضرت محمد (ص) و زندگی و سیره آن حضرت نوشته می‌شوند گفت: در درجه اول ما با نویسنده‌ای روبه‌رو هستیم که معتقد است ادبیات تعلیمی هنوز وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: می‌خواهم این را بگویم که برخلاف چیزی که گاهی وقت‌ها مطرح می‌شود، این مقوله تعلیم با رمان امروز بیگانه نیست. هنوز رمان می‌تواند وجه آگاهی‌دهنده داشته باشد، به‌خصوص ادبیات دینی؛ زیرا رمان دینی متعلق به مرز خاصی نیست و هر کسی در هر جایی می‌تواند چنین اثری بنویسد و می‌توانیم از منظر نقادانه بپذیریم که رمان دینی است؛ اما رمان دینی چیست؟
این منتقد ادبی تعریف خود از رمان دینی را اینطور ارائه داد: رمان دینی، رمانی است که داعیه‌دار بیان امر غیبی است. این نوع رمان با رمان واقع‌گرا متفاوت است؛ یعنی وجه برجسته و ویژه رمان دینی پرداختن به امر غیبی است. اینکه جهان پس از مرگی وجود دارد، نویددهندگانی از طرف خداوند آمده‌اند و به ما می‌آموزند چگونه رفتار کنیم تا در جهان اخروی سرنوشت نیکی داشته باشیم.
وی به ماهیت داستانی زندگی و رسالت پیامبران اشاره و بیان کرد: عمل به رسالت هر پیامبری در کنار خود، داستانی پدید می‌آورد. شخصیت پیامبر در ادیان مختلف ایفای نقشی است در یک روایت. مقابله‌ای که پیامبران با کفر و جهل دارند همان شروع داستان است. پیامبران تلاش کردند که موانع را از پیش رو بردارند و این‌ها همه روایت است و سراسر قرآن نیز پر از این روایت‌هاست که ما را به این تلاش‌هایی که پیش از پیامبر اسلام انجام شده است ارجاع می‌دهد. بشر در یک زمینه داستانی قرار دارد و هرکس روایت خود را می‌سازد. پس نوشتن درباره پیامبران در یک رمان دینی جذابیت بالایی دارد؛ به‌خصوص پیامبر عظیم‌الشأن اسلام که جنبه‌های غنی و رنگارنگ جذابی در زندگی‌شان وجود دارد که هر کدام مفصلا یک رمان خواندنی است. وجود مبارک پیامبر و شیوه زندگی‌شان بی‌مانند است؛ چه از نظر بیرونی و چه عملکرد شخصیتی قابل تأمل است؛ اما آن چیزی که برای داستان‌نویس می‌تواند جذاب باشد عملکرد بیرونی است که منجر به یک رهنمود و پیام می‌شود.
شرفی خبوشان انواع داستانی را که می‌توان درباره پیامبر (ص) نوشت اینطور برشمرد: یک نوع داستان، هدفش بیان همان مقطع زندگی پیامبر است. شخصیت پیامبر و شخصیت‌هایی که پیرامون پیامبر هستند. این نوع روایت، اجرای آن چیزی است که گذشته و در تاریخ اتفاق افتاده است. نظیرش در دنیا وجود دارد و درباره حضرت مسیح نوشته شده است که از آن فیلم هم ساخته می‌شود و همچنین درباره پیامبر اسلام که نویسندگان مسیحی در این‌باره نوشته‌اند. این گونه‌ی رمان، خاصیت‌ها و مخاطب‌های خاص خود را دارد؛ ولی گونه‌ای است که محدوده و دایره آن مشخص است و نمی‌شود خیلی به نوآوری دست بزنیم و تخیل‌مان را بتازانیم و حتی در فرم هم نمی‌توانیم تغییر زیادی ایجاد کنیم.
وی افزود:، اما نوع دیگری از رمان دینی است که اتفاقا به زندگی پیامبر هم می‌پردازد؛ ولی نگاهش این است که به گونه دیگری زندگی و رهنمود‌های پیامبر را به مخاطب القا کند. این نوع رمان است که می‌تواند جذاب‌تر باشد؛ چون وقایعش در زمانه اکنون می‌گذرد. کتاب «پیامبر بی‌معجزه» از این‌گونه کتاب‌هاست. کتابی است که آقای رکنی تلاش کرده وارد عرصه‌ای متفاوت شود؛ از این جهت که می‌خواهد پیام‌ها و رهنمود‌های پیامبر را در زندگی و زیست یک انسان امروزی با یک داستان امروزی بگنجاند. به این رمان‌ها خیلی نیازمندیم که بیشتر تولید شود. من بعد از چاپ این اثر سعی کردم تبلیغش کنم که مخاطب آن را بخواند؛ زیرا ماجرای پرکششی دارد و از نظر دراماتیک برجسته است.
محمدعلی رکنی، نویسنده اثر درباره شکل‌گیری داستان «پیامبر بی‌معجزه» و اینکه چه چیزی ذهن او را درگیر کرد تا چنین اثری نوشته شود گفت: مسیر ورود من به این کتاب، ابتدا به واسطه ماجرای واقعی‌ای از ربوده شدن و اسارت یک روحانی بود که شنیده بودم؛ زیرا برایم اهمیت داشت که ماجرای کتاب یک قصه واقعی و پرکشش و امروزی باشد و به این باور داشتم که باید چنین شخصیتی را که یک روحانی است در چنان موقعیتی که به واسطه شغلش به پیامبر متصل می‌شود قرار دهم تا رفته‌رفته خودش را نشان دهد و داستان، اشارات فرامتنی داشته باشد. این‌چیز‌ها می‌تواند برای مخاطب امروزی تأثیرگذار باشد.
وی درباره اثربخشی بالای مفاهیم گنجانده شده در دل یک داستان گفت: خداوند متعال در قرآن از مَثل زیاد استفاده می‌کند و کار مَثل این است که مستقیم به سراغ آن معنا نمی‌رود. مخاطب امروزی هم این را دوست دارد. این غیرمستقیم گفتن به مخاطب و باورش و کشفی که اتفاق می‌افتد خیلی کمک می‌کند. اگر در آثار دینی که به سراغ ائمه علیه‌السلام می‌رویم اجازه دهیم معنا در ذهن مخاطب کشف و روشن شود، می‌تواند اثرگذار باشد و جایگاه پرداختن به چنین موضوعاتی، در رمان است. رمان با یک ماجرای امروزی می‌تواند فاصله زمانی و مکانی را حذف کند و در ذهن مخاطب اثر بگذارد.
محمدرضا شرفی خبوشان در بخش بعدی صحبت خود به امتیاز این اثر نسبت به آثار مشابه دیگر که باعث تمایز آن شده است اشاره کرد و گفت: این کتاب در جایزه جلال نامزد و در جوایز دیگر دیده شد. این رمان و امثال آن که تعدادشان کم است نشان می‌دهند که شأن پیامبر و آموزه‌های ایشان بیش از پیش در زندگی بشر حس می‌شود و کمبود آن‌ها جامعه را به وضعیت بغرنجی می‌کشاند. کنار گذاشتن رهنمود‌های پیامبر است که می‌تواند یک جامعه اسلامی را از درون پوچ کند. «پیامبر بی‌معجزه» تذکری بر این مساله است؛ اینکه چگونه می‌توان از سخن به عمل رسید و باید حرف‌ها در عرصه عمل نمود پیدا کند. گفتن از معرفت و پیام‌های پیامبر آسان است، چنانکه نویسنده کتاب در افکار سیدحمید هم به آن می‌پردازد. سیدحمید شخصیت اصلی داستان، خودش یک روحانی است و ماجرا‌هایی که گرفتارش می‌کند باعث می‌شود به عمل فکر کند. واقع شدن در یک رخداد است که شما را مجبور می‌کند بسنجید آیا واقعا به این حکمت اسلامی مقید هستی و به آن عمل کرده‌ای؟ بحران است که باعث می‌شود خودت را بررسی کنی. شخصیت اصلی ابتدا آدمی بوده است در مقام نقل‌کننده نه عمل‌کننده؛ اینکه مثلا فلان حدیث را در کجا نقل کند؛ ولی وقتی بحران رخ می‌دهد ایمان او به محک گذاشته می‌شود و با خودش فکر می‌کند آیا من مثل آن قاچاقی نیستم که جنس را فقط از جایی به جایی دیگر حمل می‌کند؟
وی افزود: گفتن از پیامبر متفاوت است با شبیه شدن به ایشان آن هم در دنیای امروز؛ چون امروزه انسان با اشکالی از زندگی که او را ارجاع می‌دهد به همین حیات موقت و لذت‌های غیردائم مواجه شده است. تلاش بشر پس از صنعتی شدن اینطور بوده است؛ تا جایی که اگر می‌خواهد شورش و طغیان کند در جهت همین امیال مادی است، نه خواسته‌ای ایمانی. این چیرگی فضایی است که بر نقل استوار است و همه می‌خواهیم فقط نقل کنیم، مثل همین شبکه‌های اجتماعی. درنتیجه گوش شنوا و عمل به آموزه‌ها از ما گرفته شده است.
شرفی خبوشان درون‌مایه رمان «پیامبر بی‌معجزه» را تأکید بر شروع تغییر از خود دانست و اظهار کرد: این داستان می‌گوید تغییری را که اشاره کردم کسی باید آغاز کند که خودش مبلّغ دین است. «پیامبر بی‌معجزه» رمانی نیست که به‌طور کلیشه‌ای و تکراری از آموزه‌های پیامبر حرف بزند. سوال اصلی این رمان اتفاقا متوجه مبلّغ دین است؛ کسی که در کسوت پیامبر است. برآیند این رمان امیدبخش است؛ زیرا سوالی طرح می‌شود و به نتیجه‌ای روشن می‌رسد. کتاب به ما راهکار می‌دهد؛ همان راهکاری که پیامبر می‌دهد. خلاصه و چکیده حرف پیامبر این است که برای نزدیکی و قرب الهی ابتدا باید به جامعه و مردمت کمک کنی. اسم کتاب هم بر این اساس است؛ اینکه هر کدام از ما می‌توانیم پیام‌آوران پیام پیامبر باشیم و به ما نیز وحی شود، نه آن وحی الهی، بلکه یک کشف درونی.
وی افزود: هربار که کتاب را می‌خوانم بخشی از اشارات آن را کشف می‌کنم. خود نویسنده تحصیل‌کرده علوم دینی است و او بیشتر از منِ خواننده بر این موضوعات اشراف دارد و بر زندگی پیامبر مسلط است؛ یعنی قبل نوشتن کتاب، آقای رکنی جهان‌بینی دینی خود را ساخته است و در نهایت قصه‌ای که می‌شنود ناخودآگاه بر آن جهان‌بینی سوار و چنین اثری خلق می‌شود. اگر ما در نوشتن چنین کتاب‌هایی ضعف داریم به خود نویسندگان برمی‌گردد؛ زیرا نویسندگانی که جهان‌بینی دینی مشخصی داشته باشند کم داریم. نویسنده در وجه ابتدایی و زیرین باید این جهان‌بینی را کشف کند و بعد می‌تواند داستان‌های امروزی مطابق با آموزه‌های پیامبر بنویسد.
این نویسنده و منتقد ادبی علاقه‌مندان را به مطالعه این رمان به‌خصوص در هفته وحدت دعوت کرد و گفت: خوب است که این رمان خوانده شود؛ زیرا به واسطه ماجرایی که دارد هم ما را سرگرم و هم غیرمستقیم با رسالت پیامبر آشنا می‌کند و به ما برای خیلی از آموزه‌های پیامبر نمونه و مَثل می‌دهد. این کتاب ما را دعوت می‌کند که اطلاعات کم خود را درباره پیامبر بیشتر کنیم. ویژگی بارز رمان «پیامبر بی‌معجزه» این است که ما را به جست‌وجوگری، خواندن و دانستن دعوت می‌کند.
محمدعلی رکنی نیز بخش پایانی صحبت خود را به مساله باورپذیری و ملموس بودن شخصیت داستان برای مخاطب امروز اختصاص داد و گفت: در باور من این وجود دارد که پیامبر هم مانند خداوند چشیدنی است؛ باید به ایشان نزدیک شویم و در هر لحظه بتوانیم خود را با آن حضرت تطبیق دهیم؛ حرف پیامبری، نگاه پیامبری، فکر پیامبری. مثلا مانند پیامبر، در نگاه کردن‌مان هم عدالت وجود داشته باشد. باید سنگ محک پیامبر باشد. نویسنده‌ای که می‌خواهد در این زمینه بنویسد ابتدا باید به این باور برسد و آن را بچشد و زندگی کند و لذت ببرد.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: هفته وحدت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله منتقد ادبی پیامبر بی معجزه درباره پیامبر زندگی پیامبر شرفی خبوشان رمان امروز رمان دینی جهان بینی آموزه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۶۲۳۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چاپ کتابی درباره سکوت و پایبندی در آثار آلبر کامو
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «زندگی‌ای که ارزش زیستن دارد؛ آلبر کامو و تمنای معنا» نوشته رابرت زارتسکی به‌تازگی با ترجمه محمدرضا عشوری توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۱۳ توسط انتشارات بِلْکنپ چاپ شده است.
«زندگی‌ای که ارزش زیستن دارد» به دو موضوع سکوت و پایبندی که به‌عقیده رابرت زارتسکی، کمتر در آثار کامو دیده شده‌اند، اختصاص دارد. سکوت مد نظر، سکوتی است که بر اثر حضور ساکت و خاموش مادر در آثار کامو بازتاب پیدا کرده است. تنها آرزو و حسرت کامو این بود که مادرش نوشته‌هایش را می‌خواند. مساله پایبندی هم به تأثیر پدر در زندگی کامو اشاره دارد. او هیچ‌وقت فرصت نکرد پدرش را بشناسد اما در تمام عمر به تنها آموزه‌اش وفادار ماند؛ پایبندی به انسان و ذات انسانی.
البته به‌جز سکوت و پایبندی، سه‌موضوع ثابت آثار کامو یعنی عصیان، میانه‌روی و پوچی هم در این‌کتاب مورد بررسی قرار گرفته‌اند. چون این‌اعتقاد وجود دارد که اندیشه و تفکرات کامو بر این‌سه‌اصل استوار بوده است.
محمدرضا عشوری مترجم این‌کتاب درباره لفظ ابسورد که در مطالعه کامو بسیار بسامد دارد، می‌گوید در اغلب فرازهای این‌اثر، absurd را ابسورد ترجمه کرده نه پوچی. چون پوچی بیشتر به نیهیلیسم نزدیک است تا ابسورد و در نظر کامو، بین ابسورد و نیهیلسم تفاوت وجود دارد؛ همان‌طور که بین عصیان و انقلاب هم تفاوت قائل است.
کتاب پیش‌رو به‌جز سخن آغازین و سخن پایانی، ۵ فصل دارد. عناوین ۵ فصل مورد اشاره به این‌ترتیب‌اند: ابسورد، سکوت، میانه‌روی، پایبندی، عصیان.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
اولریش فن ویلامویتش پژوهشگر آثار کلاسیک زمانی گفته بود: «برای به سخن واداشتن مردم باستان، باید از خون خود تغذیه‌شان کنیم.» کامو هم همین را می‌گوید: «اسطوره‌ها به‌خودی‌خود حیات ندارند. منتظرند تا ما به آن‌ها حیات ببخشیم.» و زمانی که زنده می‌شوند رشد می‌کنند و تکامل می‌یابند. اندکی پس از انتشار اسطوره سیزیف در سال ۱۹۴۲، کامو به این‌نتیجه رسیده بود که باید از ابسورد فراتر برود. با این‌تشخیص درستی از وضع بشر داشت آگاه بود که این آموزه راهنمای مناسبی برای شرایط ناامیدکننده فرانسه تحت اشغال نازی‌ها نیست. کامو، قبل از آن‌که به جنبش مقاومت بپیوندد و نهایتا ویراستار روزنامه زیرزمینی کُمبا شود، مشغول برنامه‌ریزی برای نوشتن دوره دوم آثارش بود با مضموم عصیان.
این‌تغییر دیدگاه به خلق طاعون، صالحان و عصیانگر منجر شد: سه‌گانه جدیدی که کامو آن را پرومته نامید.
این‌کتاب با ۲۱۶ صفحه، شمارگان ۷۷۰ نسخه و قیمت ۱۵۰ هزار تومان منتشر شده است.
کد خبر 6092063
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور